Ki Jingkylla

Changes
Photo by Chris Lawton on Unsplash
Ki jingkylla ha kane ka pyrthei ki wan bad ïai wan. Ha kane ka snem 2020 ka jingkylla ka wan kynsan kynsan. Ka daw ba ngi tip ka dei namar u khniang jingpang khlam, u Coronavirus, bad ka jingpang khlam Covid-19. Ki riewstad ki ong ba yn ïoh dawai ba tikna hapdeng 12-18 bnai. Ngi hap ban ap shitom bad namar kata ngi hap ban pynkylla noh shibun kiei kiei kiba ngi ju mlien ban leh mynshuwa. Harum ki long tang katto katne ki jingkylla ba ngi ïohi bad ngi puson ruh halor kaei ba U Blei u hikai aiu lyngba kine ki jingkylla.

Ngi hap ban leit ïeng lain (line) ban thied jingthied na dukan. Nalor kata ngi hap ban ïeng shi mitar (meter) na kiwei ki para briew haba ïeng lain kumne. La bthah ha ngi ban leh ïa kine bad ïa kiwei ki kam da ki bor sorkar bad ki riew stad ha ka sumar sukher. Balei ngi leh kumne? Ban ïoh ban pynsangeh noh ïa ka jingsaphred saphriang jong u Coronavirus bad ban ïada ïa baroh. Kum kine ki jingkylla ki hikai shaphang ka jingsngewrit bad ka jingsngewrit ïa ngi.

U Trai Jisu u hikai lyngba ka jingkren jong u, bad u hikai ruh lyngba ka rukom im jong u. Haba u kren ha ki synran jong u shaphang ïalade u ong ba um shym la wan ban shah shakri hynrei ban shakri ïa kiwei  (Markos 10:45). U ong kumne ban pynlong nuksa ïalade, ba ki synran jong u kin pyrthuh bud ïa ka jinglong rit jong u (Markos 10:42-45). Haba u Jisu u rung sha Jerusalem ngi ïohi ha Markos 11:1-11 ba u rung da kaba shong ha u mrad ba poh - u khun kada! Kane ka jingleh jong u Jisu ka pyni ïa ka jingsngewrit jong u. Haba u duwai ha Gethsemane, ‘...Pynban ym ïa kaei kaba nga kwah, hynrei ïa kaei kaba me kwah’ ha Markos 14:36 ka pyni ka jinglong la kloi jong u ban shakri ïa U Kpa haduh kaba kut ka jingim jong u - na ka bynta ka jingpynim jong ngi (peit ruh ka bynta ba khatduh jong Markos 10:45 - ‘...u la wan ban shakri bad ban aiti ïa la ka jingim ban pynim ïa kiba bun ki briew’).

Bunsien ka ka jingshakri jong ngi ka kut tang ha ki kyntien ba ngi kren. Nalor kata ngi mut ba ngi shakri ïa u Blei tang ha ki por ba ngi rwai, duwai bad ïohsngew ïa ka ktien jong U ha ïingmane. Sa kawei pat ngi mut ba kam don jingïadei ei ei hapdeng ka jingshakri ïa u Blei bad ka jingshakri ïa ki para bynriew. Namar kum kane ka jingpyrkhat, haba ïeng lain ruh kwah ban knieh namar ba kwah shakri tang ïalade bad ïa la ki jong. Namar ka jingsarong - da pyni ruh ym treh ban sngap bad pyndem. Namar kata lada ïohsngew, ïohi bad tip shai ba kiwei ki donkam jingïarap ruh ngim treh ban khih tang khyndiat ruh ban ïarap. Namar kata don kiba kwah ban shim kabu haba die ïa ki mar ba donkam ki paitbah namar ba kim pat shakri ïa u Blei, hynrei ïa ka sbai. Kum kine ki kam ba sniew ki pyni ba ngim len tang ïa ki jinghikai jong u Jisu, hynrei ngi len wat ïa u Jisu hi! U Jisu u kren shai bha lyngba ki jinghikai bad lyngba ka rukom im jong u: ba kine kim dei ban long kumne. U Blei u khot ïa ngi ba ngin long kiba sngewrit bad kiba long kloi ban shakri.

Sa kiwei ki jingkylla: ngi hap ban shong ha ïing namar ki lockdown bad ki curfew ha ka jaka ban leit sha ki jaka pule ne leit trei. Nalor kata ngi hap ban duh leit sha ïingmane ha Sngi U Trai bad kiwei ruh ki sngi. Ka daw ka long kumjuh - ban pynsangeh ïa u khniang coronavirus. Kane ka por ka long ka por ba u Blei u hikai ïa ngi ban kham jan ïa U. Lyngba ka jingpule Baibl. Lyngba ki Baibl study ban wad haduh ban da sngewthuh ïa ka jingmut jong ka gospel. Lyngba ka jingkylla kaba mut. Lyngba ki jingduwai jong ngi na ka bynta ki doctor, ki nurse, ki pulit, ki rangbah shnong, ki nongmihkhmat bad kiwei kiwei kiba don bynta ban ïarap ïa ngi. Lyngba ka jingduwai lang shi ïing shi sem. Lyngba kum kine ki kam ngi lah ban kham jan sha u Blei bad ïasyllok bad ki baieit jong ngi.

Ha kajuh ka por lehse, u Trai u kwah ïa ngi ba ngin long kham discipline ïa ka jingpyndonkam ïa ka por jong ngi. Ngi lah ban leh exercise, thung syntiew/jhur, pule kiwei ki jait kot, shna notes, thoh jingthoh, pule online courses, bad kiwei kiwei de; ban pyndonkam hok ia ka por bad ban lait na ka jingthait ba shong ïiing. Ban ngin ïaleh pyrshah ïa ki jingkyrni ba ngi don ha ka jingim jong ngi: kum ka jingjaituh, jingkwahbrai, jingdomriang, bad kiwei kiwei ruh. Ban leh ïa ki kam kiba bha (Philipi 4:8-9).

U Blei u tip ba ngi ïaid lyngba ki jingeh kiba khraw shisha. Bad to ngin tip ba u Blei u long halor kiei kiei baroh (sovereign). U coronavirus um dei uba khatduh. Kine ki jingkylla ruh ki long tang shipor. Ka jingïap ruh kam pat dei kaba khatduh. Hadien ka jingïap kan wan ka jingbishar jong u Blei. Namar kata to ngin long kiba lehrit, kiba shakri ïa kiwei, kiba ïaleh pyrshah ïa ka jingdum bad kiba ïaleh ïa ki kam babha ha kine ki por jong ka khlam.

Comments