Ki Soh Ba Ngi Shem Ha Ki Kam Ba Ar

Pule ia ka lynnong ba ar jong Ki Kam Ki Apostle.

1. Jingsdang

Na kyrpad ia phi ba phin shim ka por ban pule ia ka lynnong ba ar jong Ki Kam Ki Apostle shuwa ban pule ia kane ka jingthoh.

Bunsien haba ngi pule ia ka lynnong ba ar jong Ki Kam Ki Apostle ngi pynleit jingmut shaphang ki jingai bad jingleh U Mynsiem Bakhuid. Kine ki lah ban long kum ka jingkren da kiwei ki thylliej (dk. 4, 6-8) bad ki kambah (dk. 2-3, 43). Lehse ngi pynleit jingmut ruh shaphang ka jingialap u Petros bad ka jingwan long parabangeit ki paitbah (dk. 14-40, 41). Kine baroh ki long kiba kongsan bad ngi donkam ban pynleit jingmut ha kine.

Ha kane ka por pat ngin pynleit jingmut ha ki lai tylli ki soh ba ngi shem ha kane ka lynnong. Kita ki dei: U Soh jong ka met jong u Dabid, ka Balang kum ka soh bad u soh jong U Mynsiem.

2. U Soh jong ka met jong u Dabid

U Soh jong ka met jong u Dabid u dei U Jisu Khrist (dk. 30). U Jisu Khrist u dei ka daw ba ki apostle bad ki parabangeit ki ialum lang ha ka kamra ba haneng. U Jisu u dei ka daw ba kine ki la ioh ia ka jingkylla kaba mut, jingmap ei ia ki pop jong ki, bad ioh ruh ia U Mynsiem Bakhuid ha kane ka sngi.

U Jisu u long ruh ka daw ba lada kito kiba iohsngew ia ka jingialap U Petros bad pdiang ia ka ki ruh kin ioh ia ka jingmap ei ia ki pop jong ki bad ioh ruh ia U Mynsiem Bakhuid (dk. 38).

U Jisu u long ruh ka daw ba lada ma ngi ki ba iohsngew ia ka jingialap ia ka Gospel bad pdiang ia ka ma ngi ruh ngin ioh ia ka jingmap ei ia ki pop jong ngi bad kumjuh ruh ioh ia U Mynsiem Bakhuid ha ngi.

U Soh jong ka syngkai u Dabid u long u phang pdeng jong ka Gospel ba ngi la pdiang bad ba ngi la ngeit. U Jisu Khrist u pynkynmaw biang ia ngi shaphang ka Gospel jong U ha ka jingialap U Petros ha kane ka lynnong.

3. Ka Balang kum ka soh

Ka Balang ka dei ka jingmih haba U Jisu Khrist u la iap, mih pat na kaba iap, leit sha U Kpa bad haba U Mynsiem Bakhuid u wan kumba ngi iohi ha kane ka lynnong. Ka Balang ka dei ka kynhun kaba U Mynsiem Bakhuid hi u la seng haba u wan kumba ngi iohi ha kane ka lynnong. Ka Balang kadei ruh ka jingmih haba ki briew ki ngeit ia ka jingialap ka Gospel. Nangne shakhmat ngi iohi ha Ki Kam Ki Apostle ba ki Khristan ki la kham bum; na ki katto katne ngut sha ki hajar ngut. Ka Balang ka long shisha ka soh jong ka jingaiti lut U Jisu Khrist, ka jingwan U Mynsiem Bakhuid bad ka jingngeit ki briew ia ka Gospel U Jisu Khrist.

Ka Balang kum ka soh jong U Blei ka la neh haduh mynta. Mynta lei lei ka balang ka la don ha jan baroh ki ri jong kane ka pyrthei. Bad ka jingdon pait ruh ka la kiew na ki hajar ha Ki Kam Ki Apostle sha ki spah hajar mynta.

Hynrei, ki jingkylli ki mih ha ka jingmut jong nga kiba ong kumne: ‘Hato ka Gospel U Khrist ka dei tang ban pynbun briew ha ka kynhun jong U? Hato ka Balang kadei tang ka jingdon bun pait? Hato ka jingwan U Mynsiem Bakhuid ka long ban ioh jingkyrkhu tang hapdeng ki katto katne?’

Ka jubab na ka bynta kine ngi ioh ha u soh ba khatduh ba ngi iohi ha kane ka lynnong.

4. U soh jong U Mynsiem

Ha dkhot ba 43 jong kane ka lynnong ngi iohi ia ka jingsngewrit hapdeng ki parabangeit. Ha dkhot ba 44-45 ngi iohi ym tang ia ka jingsngewrit hynrei ka paw ruh ka jingieit ba khraw bad ba sbun shisha haduh katta katta. Ka jingieit ba haduh katta katta ba ngim pat lah ban pyrthuh. Ngi iohi ruh ia ka jingkmen, ka jinglong kawei bad ka jinghun jong ki ha U Trai ha ba ngi pule ia ki dkhot ba 46-47. Kine baroh ki pynshisha ba ka Balang ha kato ka por ka ioh pdiang ym tang ia ki jingai jong U Mynsiem Bakhuid hynrei ki pynmih ruh ia u soh jong U Mynsiem (Galatia 5:22-23) ha ka jingim jong ki ba man ka sngi.

Ka jubab na ka bynta ki jingkylli ba la kylli haneng ka long: haba ngi la long ki nongbud jong U Jisu Khrist, bad haba ngi la ioh pdiang ia U Mynsiem Bakhuid bad ki jingai jong U, ngi dei ruh ban pynmih ia u soh jong U Mynsiem ha ka jingim jong ngi ba man ka sngi. Ngi iohi ba ka Balang ha kane ka lynnong ki la pynmih shisha ia u soh jong U Mynsiem haduh ba ki la ‘shem jingsngewbha na ki briew baroh’. Ki shem ia kane ym tang na ki parabangeit jong la jong hynrei na ki briew baroh. Peit ia kane ha ka dkhot ba 47.

Ka Balang ha kato ka por ka ioh pdiang ym tang ia ki jingai jong U Mynsiem Bakhuid hynrei ki pynmih ruh ia u soh jong U Mynsiem (Galatia 5:22-23) ha ka jingim jong ki ba man ka sngi.

Kane baroh ka pyndep ia ka jinghikai U Jisu ba U Blei u ieit ia ngi, ngi dei ban ieit kylla ia U bad ngi dei ruh ban ieit ia ki paramarjan kumba ngi ieit ia lade. Kane ka dei ka Jinglong ba ngi dei ban don hapdeng ki parabangeit bad hapdeng kito ki bym pat long ki bynta jong ka Met U Khrist. Kane ka dei ka jinghikai jong ka Baibl baroh kawei ba la kyrkhu ia ngi ba ngin long jingkyrkhu ha kiwei.

5. Jingkut

Ha kane ka jingthoh ba lyngkot ngi la pynleit jingmut katto katne halor ki lai tylli ki soh ba ngi shem ha kane ka lynnong ba ar jong Ki Kam Ki Apostle. Kine ki soh: U Soh jong ka met jong u David, ka Balang kum ka soh bad u soh jong U Mynsiem ki pynkynmaw ha ngi ia ka Gospel ba ngi la pdiang bad ngi la ngeit, ia ka Kynhun ba ngi la ia don bynta lang ha ka bad ia ka Jinglong ba ngi dei ban don hapdeng ki parabangeit bad hapdeng kito ki bym pat long ki bynta jong ka Kynhun U Blei. Lada U Jisu Khrist u long shisha U Soh u Dabid ha ka jingim jong ngi ka Gospel ngi la dei ban ngeit bad im. Lada U Jisu Khrist u long shisha u phang pdeng jong ka jingim jong ngi te ngi dei ban shim ia la ka bynta ha ka Balang. Lada U Jisu Khrist bad U Mynsiem Bakhuid ki don ha ka jingim jong ngi te ngi dei ruh ban pynmih ia u soh ka jingkylla kaba mut bad u soh jong U Mynsiem.